Χτίζοντας Ενεργειακές Κοινότητες στην Ελλάδα, 2019
Η έκδοση του οδηγού “Χτίζοντας ενεργειακές κοινότητες στην Ελλάδα” συμπίπτει με μια περίοδο κατά την οποία το κίνημα της κοινοτικής ενέργειας στην Ελλάδα φαίνεται να βρίσκεται σε άνοδο, ιδίως μετά την έκδοση του νόμου 4513, τον Ιανουάριο του 2018. Το νέο νομικό πλαίσιο φιλοδοξεί να συνδυάσει την Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία (ΚΑΛΟ) και τον ενεργειακό τομέα, και εισάγει έναν νέο τύπο αστικού συνεταιρισμού αποκλειστικού σκοπού: την Ενεργειακή Κοινότητα (ΕΚ). Οι ΕΚ αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την επίτευξη δίκαιης ενεργειακής μετάβασης στη χώρα, δεδομένου πως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και η εξοικονόμηση ενέργειας απαιτούν και ταυτόχρονα προσφέρουν τη δυνατότητα για γεωγραφική διασπορά των επενδύσεων και συμμετοχή των πολλών, προκειμένου να αξιοποιηθούν σωστά οι εν λόγω τεχνολογίες. Οι ΕΚ αντιμετωπίζουν πολλαπλές προκλήσεις. Αφενός, ως αστικοί συνεταιρισμοί πολλαπλών ενδιαφερομένων που εμπίπτουν στην Κοινωνική και Αλληλέγγυα Οικονομία, αναμένεται να ξεπεράσουν μια σειρά από δυσκολίες, όπως η πολυπλοκότητα του θεσμικού πλαισίου της ΚΑΛΟ, η έλλειψη επαρκούς τεχνογνωσίας και πληροφόρησης σχετικά με θέματα κοινωνικής ασφάλισης, λογιστικής και φορολογίας τόσο μεταξύ των φορέων της αγοράς όσο και μεταξύ των κρατικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένης της αρνητικής κληρονομιάς του συνεταιριστικού κινήματος στην Ελλάδα. Από την άλλη πλευρά, οι ΕΚ αναμένεται επίσης να καταστούν ενεργές και βιώσιμες σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον, δηλαδή στην αγορά ενέργειας, η οποία σήμερα βρίσκεται ούτως ή άλλως υπό μετασχηματισμό. Ωστόσο, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο πολιτικής, το βασικό πλαίσιο έχει καθοριστεί και ο ρόλος των πολιτών στο μέλλον της ενέργειας είναι αναμφίβολα θεμελιώδης. Ως εκ τούτου, ως συνεταιρισμοί, οι ενεργειακές κοινότητες οφείλουν, σύμφωνα με τις συνεταιριστικές τους αρχές, να εκπαιδεύσουν και να αναπτύξουν τις ικανότητες των μελών τους, ώστε να είναι σε θέση να αναλάβουν πολλαπλούς ρόλους, όπως αυτοπαραγωγός, προμηθευτής, συνιδιοκτήτης. Ο παρών οδηγός έχει ως στόχο να αποσαφηνίσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν οι ΕΚ, το ρόλο τους σε μια δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, ενώ παράλληλα παρέχει τόσο θεωρητικές όσο και πρακτικές πληροφορίες για την ανάπτυξή τους.